کمربند قهوه، قهوه نیجریه

 قهوه نیجریه اگرچه در مقایسه با کشورهای مطرحی چون اتیوپی یا برزیل کمتر شناخته شده است، اما ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را به بخشی مهم از فرهنگ و اقتصاد کشاورزی این کشور تبدیل کرده است. ترکیب شرایط آب‌وهوایی گرم و خاک حاصلخیز باعث شده است دانه‌های قهوه نیجریه طعمی قوی و متفاوت داشته باشند و اغلب در ترکیب با دیگر قهوه‌ها برای ایجاد تعادل و افزایش غلظت به کار روند. 

بیاید در کنار یکدیگر ابتدا اطلاعاتی درمورد این کشور کسب کنیم و سپس قهوه آن رابشناسیم.

نیجریه، کشوری واقع در ساحل غربی آفریقا است. این کشور دارای جغرافیای متنوعی است، با اقلیم‌هایی که از خشک تا استوایی مرطوب متغیرند. با این حال، متنوع‌ترین ویژگی نیجریه مردم آن هستند. در این کشور صدها زبان صحبت می‌شود، از جمله یوروبا، ایگبو، فولانی، هوسا، ادو، ایبیبیو، تیف و انگلیسی. این کشور منابع طبیعی فراوانی دارد، به ویژه ذخایر بزرگ نفت و گاز طبیعی.

پایتخت ملی، آبوجا، در قلمرو فدرال پایتخت واقع شده است، که در سال ۱۹۷۶ با فرمانی ایجاد شد. لاگوس، پایتخت پیشین، همچنان به عنوان شهر اصلی تجاری و صنعتی کشور باقی مانده است.

نیجریه مدرن از سال ۱۹۱۴ شکل گرفت، زمانی که محافظت‌شده‌های شمال و جنوب نیجریه توسط بریتانیا متحد شدند. این کشور در ۱ اکتبر ۱۹۶۰ به استقلال رسید و در سال ۱۹۶۳ قانون اساسی جمهوری‌خواهانه‌ای را پذیرفت، اما تصمیم گرفت عضو جامعه کشورهای همسود باقی بماند.

زمین

نیجریه از شمال با نیجر، از شرق با چاد و کامرون، از جنوب با خلیج گینه در اقیانوس اطلس و از غرب با بنین هم‌مرز است. نیجریه نه تنها از نظر مساحت بزرگ است—بزرگتر از ایالت تگزاس در ایالات متحده—بلکه پرجمعیت‌ترین کشور آفریقا نیز به شمار می‌رود.

 اقلیم نیجریه

نیجریه دارای اقلیم استوایی با فصل‌های بارانی و خشک متغیر است که بسته به منطقه متفاوت می‌باشد. در جنوب‌شرقی هوا در بیشتر طول سال گرم و مرطوب است، اما در جنوب‌غربی و مناطق داخلی‌تر خشک است. اقلیم ساوانا با فصل‌های بارانی و خشک مشخص در شمال و غرب غالب است، در حالی که در شمال دور اقلیم استپی با بارش کم مشاهده می‌شود.

به طور کلی، طول فصل بارانی از جنوب به شمال کاهش می‌یابد. در جنوب، فصل بارانی از مارس تا نوامبر ادامه دارد، در حالی که در شمال دور تنها از اواسط مه تا سپتامبر است. در جنوب، در ماه اوت وقفه‌ای مشخص در بارش‌ها رخ می‌دهد که باعث یک فصل خشک کوتاه می‌شود و اغلب به آن «وقفه اوت» گفته می‌شود. میزان بارش در جنوب سنگین‌تر است، به ویژه در جنوب‌شرقی که سالانه بیش از ۳۰۰۰ میلی‌متر باران دریافت می‌کند، در مقایسه با حدود ۱۸۰۰ میلی‌متر در جنوب‌غربی. بارش به تدریج با فاصله گرفتن از ساحل کاهش می‌یابد؛ در شمال دور سالانه بیش از ۵۰۰ میلی‌متر باران نمی‌بارد.

دمای هوا و رطوبت در جنوب نسبتاً در طول سال ثابت است، در حالی که فصل‌ها در شمال بسیار متفاوتند؛ در فصل خشک شمال، دامنه دمای روزانه نیز زیاد می‌شود. در سواحل، متوسط دمای حداکثر ماهانه در طول سال ثابت است و حدود ۳۲ درجه سانتی‌گراد در لاگوس و حدود ۳۳ درجه سانتی‌گراد در پورت هارکورت است؛ متوسط دمای حداقل ماهانه تقریباً ۲۲ درجه سانتی‌گراد برای لاگوس و ۲۰ درجه سانتی‌گراد برای پورت هارکورت است.

به طور کلی، متوسط دمای حداکثر در شمال بالاتر و متوسط دمای حداقل پایین‌تر است. به عنوان مثال، در شهر شمال شرقی مایدوگوری، متوسط دمای حداکثر ماهانه در ماه‌های گرم آوریل و مه ممکن است از ۳۸ درجه سانتی‌گراد فراتر رود، در حالی که در همان فصل شب‌ها یخبندان رخ می‌دهد. رطوبت معمولاً در شمال بالا است، اما در طول هارماتان (باد گرم و خشک شمال‌شرقی) کاهش می‌یابد، که بیش از سه ماه در شمال می‌وزد اما در ساحل به ندرت بیش از دو هفته ادامه دارد.

گیاهان و جانوران

الگوهای اصلی پوشش گیاهی به صورت نوارهای شرقی–غربی گسترده هستند که موازی با خط استوا قرار دارند. جنگل‌های حرا و باتلاق‌های آب شیرین در امتداد ساحل و در دلتای نیجر دیده می‌شوند. کمی داخل‌تر، باتلاق‌ها جای خود را به جنگل‌های بارانی متراکم استوایی می‌دهند. نخل روغنی که از نظر اقتصادی ارزشمند است، به‌طور وحشی می‌روید و معمولاً هنگام پاکسازی جنگل برای کشاورزی حفظ می‌شود. در بخش‌های پرجمعیت‌تر جنوب‌شرقی، پوشش گیاهی اولیه جنگل جای خود را به نخلستان‌های باز داده است. در جنوب‌غرب، مناطق وسیعی از جنگل به مزارع کاکائو تبدیل شده است.

چمنزارهای استوایی شمال نوار جنگل را پر می‌کنند و در آن درختان بائوباب، تمر هندی و درخت لوبیا دیده می‌شوند. ساوانا در شمال دور بازتر شده و با درختان کوتاه پراکنده و چمن‌های کوتاه مشخص می‌شود. شرایط نیمه‌بیابانی در منطقه دریاچه چاد وجود دارد، جایی که گونه‌های مختلف آکاسیا و نخل دوم شایع هستند. جنگل‌های کنار رودخانه (نوارهای باریک جنگلی) نیز از ویژگی‌های ساوانای باز در شمال هستند. در مناطق پرجمعیت ساوانا، مانند اطراف شهرهای سوکوتو، کانو و کاتسینا، پوشش گیاهی به دلیل کشاورزی مداوم، چرای بیش از حد و آتش‌سوزی بوته‌ها از بین رفته است. در مناطق دور شمال، تقریبا ناپدید شدن گیاهان باعث پیشروی تدریجی صحرای بزرگ به سمت جنوب شده است.

شترها، آهوها، کفتارها، شیرها، بابون‌ها و زرافه‌ها زمانی در سراسر منطقه ساوانا زندگی می‌کردند و خوک‌های رودخانه‌ای قرمز، فیل‌های جنگلی و شامپانزه‌ها در کمربند جنگلی حضور داشتند.

حیواناتی که هم در جنگل و هم در ساوانا یافت می‌شدند شامل پلنگ‌ها، گربه طلایی، میمون‌ها، گوریل‌ها و خوک‌های وحشی بودند. امروزه این حیوانات تنها در مکان‌های حفاظت‌شده‌ای مانند پارک ملی یانکاری در ایالت باوچی، پارک ملی گاشاکا گومتی در ایالت تارابا، پارک ملی دریاچه کاینجی در ایالت کوارا و پارک ملی کراس ریور در ایالت کراس ریور یافت می‌شوند.

جوندگانی مانند سنجاب‌ها، خارپشت‌ها و موش‌های نیشکر بزرگ‌ترین خانواده پستانداران را تشکیل می‌دهند. ساوانای شمالی پر از مرغ‌های غینیا است. پرندگان رایج دیگر شامل بلدرچین، کرکس‌ها، دلیجه‌ها، کیت‌ها و طوطی خاکستری هستند. در رودخانه‌ها کروکودیل‌ها، اسب‌های آبی و انواع مختلف ماهی‌ها زندگی می‌کنند.

مردم

تخمین زده می‌شود که حدود ۲۵۰ گروه قومی در نیجریه وجود دارد. هر گروه در قلمرویی سکونت دارد که آن را حق خود می‌داند و بر اساس حق اشغال اولیه و ارثی به آن تعلق دارد. افرادی که عضو یک گروه غالب نیستند اما برای چند دهه در قلمروی آن گروه زندگی و کار کرده‌اند، هنوز به عنوان بیگانه محسوب می‌شوند. در اکثر مناطق روستایی، چنین بیگانگانی ممکن است نتوانند مالکیت کامل زمین را به دست آورند، اما تعداد قابل توجهی از مردم به دنبال زمین‌های کشاورزی از یک قلمرو قومی به قلمروی دیگر مهاجرت کرده‌اند. سه گروه قومی اصلی کشور عبارتند از: هوسا–فولانی، یوروبا و ایگبو.

زبان‌

زبان‌های نیجریه در سه گروه زبانی گسترده طبقه‌بندی می‌شوند: نیجر–کنگو، نیلو–صحرا و آفرو–آسیایی. گروه عظیم نیجر–کنگو به نه شاخه اصلی تقسیم می‌شود، از جمله:

• زیرگروه کوا (Kwa)، که در گوشه جنوب‌غربی کشور صحبت می‌شود.

• شاخه ایجویید (Ijoid)، که در منطقه دلتا نیجر رایج است.

• زیرگروه آتلانتیک، که به طور برجسته شامل زبان فولانی است.

• زیرگروه بنوئه–کنگو، که شامل تیف، جوکون، ادو، ایگبو، ایگالا، ایدوما، نوپه، گوارای، یوروبا و چند زبان حوضه رودخانه کراس مانند ایفیک، ایبیبیو، آنانگ و اکوی است.

• زبان‌های آداماوا–اوبانگی، مانند آواک، واجا، واکا و تولا که در شمال نیجریه صحبت می‌شوند.

گروه نیلو–صحرا عمدتاً با زبان کانوری در نیجریه نمایندگی می‌شود، هرچند گویشوران باگیرمی و زرما نیز در کشور حضور دارند. گروه آفرو–آسیایی گروه بزرگ‌تری است و شامل هوسا، مارکی و باده و دیگران می‌شود. برخی از مردم مانند فولانی و تیف مهاجران نسبتاً جدید هستند، اما بر اساس پژوهش‌های زبانی مدرن، تصور می‌شود که اکثریت بزرگ زبان‌های نیجریه—به ویژه زیرگروه کوا—تقریباً در همان مناطق به مدت حدود ۴۰۰۰ سال صحبت می‌شده‌اند.

دین

در ابتدای قرن بیستم، بیشتر نیجریه‌ای‌ها پیرو دین‌های سنتی بودند، اما سیاست‌های استعماری بریتانیا تا حدی این امر را دلسرد کرد که تا زمان استقلال در سال ۱۹۶۰، اکثریت بزرگ مردم به عنوان مسلمان یا مسیحی طبقه‌بندی شدند. در آغاز قرن بیست و یکم، حدود نیمی از جمعیت مسلمان، کمی کمتر از آن مسیحی و تنها تعداد کمی ادعای پیروی از دین‌های سنتی داشتند. با این حال، بسیاری از کسانی که خود را مسلمان یا مسیحی معرفی می‌کردند، هنوز برخی مراسم یا آیین‌های دین‌های سنتی را به طور آشکار انجام می‌دادند که دیگر مانند دوران استعماری محکوم نمی‌شدند.

اقتصاد 

اقتصاد نیجریه یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای آفریقا است. از اواخر دهه ۱۹۶۰، اقتصاد کشور عمدتاً بر پایه صنعت نفت استوار شده است. افزایش‌های متوالی قیمت نفت در جهان از سال ۱۹۷۳ رشد اقتصادی سریعی در بخش‌های حمل‌ونقل، ساخت‌وساز، تولید و خدمات دولتی ایجاد کرد.

این رشد اقتصادی باعث شد جمعیت زیادی از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ مهاجرت کنند و در نتیجه تولید کشاورزی به حدی کاهش یافت که محصولات نقدی مانند روغن پالم، بادام‌زمینی و پنبه دیگر به عنوان کالاهای صادراتی مهم به حساب نمی‌آمدند. علاوه بر این، از حدود سال ۱۹۷۵، نیجریه مجبور شد کالاهای اساسی مانند برنج و کاساوا را برای مصرف داخلی وارد کند.

این سیستم تا زمانی که درآمدهای نفتی ثابت باقی می‌ماند، به خوبی کار می‌کرد، اما از اواخر دهه ۱۹۷۰، بخش کشاورزی به دلیل نوسانات بازار جهانی نفت و رشد سریع جمعیت کشور، با بحران مداوم مواجه شد. اگرچه بخش بزرگی از جمعیت همچنان به کشاورزی مشغول بود، تولید غذا کافی نبود و واردات با هزینه‌های فزاینده ضروری شد. دولت‌های مختلف (اکثر آنها نظامی) با این مشکل با ممنوعیت واردات کشاورزی و تمرکز کوتاه‌مدت بر طرح‌های کشاورزی و بومی‌سازی مقابله کردند.

زندگی روزمره و رسوم اجتماعی

فرهنگ مردمی پرجنب‌وجوش نیجریه تغییرات بزرگی در سنت‌های ارثی و اقتباس از فرهنگ‌های وارداتی را نشان می‌دهد. مراکز ارائه‌دهنده نوشیدنی‌های الکلی در همه جا یافت می‌شوند، مگر در مناطقی که قوانین اسلامی آن را ممنوع کرده‌اند. هتل‌ها و کلوب‌های شبانه بخشی از چشم‌انداز شهرهای بزرگ هستند. سینماها، که عمدتاً فیلم‌های هندی و آمریکایی را نمایش می‌دهند، در میان گروه‌های شهری با درآمد متوسط و کم محبوب‌اند. رادیو، تلویزیون و سایر اشکال سرگرمی خانگی (مانند موسیقی و فیلم‌های ضبط‌شده) نیز به محبوبیت زیادی رسیده‌اند، هرچند استفاده از آن‌ها وابسته به دسترسی به برق است.

چه در مناطق شهری و چه در مناطق روستایی، خانواده مهم‌ترین نهاد است. خانواده‌ها برای جشن تولدها و عروسی‌ها گرد هم می‌آیند. مراسم خاکسپاری نیز زمانی است که خانواده‌ها جمع می‌شوند. از آنجایی که بسیاری از نیجریه‌ای‌ها خارج از کشور زندگی می‌کنند، مراسم خاکسپاری برای غیرمسلمانان اغلب به مدت یک ماه یا بیشتر به تأخیر می‌افتد تا همه اعضای خانواده بتوانند برای بازگشت به خانه برنامه‌ریزی کنند.

غذا بخش مهمی از زندگی نیجریه‌ای‌ها است. غذاهای دریایی، گوشت گاو، طیور و بز منابع اصلی پروتئین محسوب می‌شوند. با وجود تنوع فرهنگی و منطقه‌ای زیاد، غذاها می‌توانند تفاوت زیادی داشته باشند.

در مناطق جنوبی، انواع سوپ‌ها با پایه گوجه‌فرنگی، پیاز، فلفل قرمز و روغن پالم تهیه می‌شوند و با سبزیجاتی مانند بامیه و گوشت یا ماهی سرو می‌شوند. سوپ‌ها می‌توانند با اضافه کردن دانه‌های آسیاب‌شده اگوسی (خربزه) غلیظ شوند. گاری (کاساوا آسیاب‌شده)، اییان (خمیر یام) یا موز سبز معمولاً همراه سوپ مصرف می‌شوند.

برنج در سراسر کشور خورده می‌شود و در شمال، غلاتی مانند ارزن و گندم بخش بزرگی از رژیم غذایی را تشکیل می‌دهند. لوبیا و سبزیجات ریشه‌ای در همه جا رایج هستند. بسیاری از غذاها با پیاز، روغن پالم و فلفل طعم‌دار می‌شوند.

نیجریه‌ای‌ها چندین روز تعطیل را در طول سال جشن می‌گیرند، از جمله روز استقلال (۱ اکتبر)، روز کارگر (۱ مه) و تعطیلات مختلف مسیحی و اسلامی.

کشور نیجریه را بیشتر بشناسید.

قهوه در نیجریه

وقتی درباره قهوه نیجریه صحبت می‌کنیم، می‌بینیم که مردم به اندازه برخی نقاط دیگر جهان به این نوشیدنی داغ وابسته نیستند.

اما اگرچه نوشیدن قهوه بخشی از سبک زندگی نیجریه‌ای‌ها نیست، آن‌ها هنوز کشت قهوه را به عنوان منبع درآمد استفاده می‌کنند. بیایید نگاهی عمیق‌تر به قهوه نیجریه بیندازیم و با طعم‌ها و روش‌های دم‌آوری آن آشنا شویم.

تاریخچه قهوه نیجریه

در قرن نوزدهم، قهوه به مردم نیجریه معرفی شد. در مراحل اولیه، قهوه منبع درآمد خوبی برای کشاورزان محلی بود. در دهه ۱۹۳۰، دولت حتی وارد عمل شد و به این کشاورزان دانه‌های عربیکا و روبوستا ارائه کرد تا تولید این دانه‌های کافئین‌دار رونق گیرد. هرچند این کمک مدتی مؤثر بود، اما کمتر از ۱۰۰ سال بعد، تولید قهوه در نیجریه کاهش یافت و اکنون به اندازه گذشته سودآور نیست.

آیا هنوز در نیجریه قهوه کشت می‌شود؟

اگرچه قهوه محبوب‌ترین نوشیدنی منطقه نیست، اما هنوز در نیجریه کشت می‌شود. تقریباً ۹۰٪ قهوه نیجریه از نوع ربوستا است و عمدتاً در فلات مامبیلا در منطقه ساردونا کشت می‌شود. با این حال، از نظر صادرات، نمی‌توان آن را منبع اصلی نامید. در گذشته صادرات قهوه قابل توجه بود، اما در طول سال‌ها تولید به شدت کاهش یافته است. اکنون تنها ۱۴ ایالت به عنوان مناطق تولید قهوه شناخته می‌شوند و مزارع این مناطق منابع خود را ترکیب کرده و با هم همکاری می‌کنند تا شاید از این محصول در حال زوال سود ببرند.

اکثر مزارع قهوه تقریباً تحلیل رفته‌اند. گیاهان پیر شده‌اند و دیگر مانند گذشته تولید نمی‌کنند. خاک نیز مواد مغذی خود را از دست می‌دهد. مشکل دیگر کمبود مهارت است؛ کشاورزان باتجربه دیگر این دانش را به نسل‌های بعدی منتقل نمی‌کنند. این وضعیت باعث شده که قهوه به محصولی تبدیل شود که بسیاری از کشاورزان از کشت آن اجتناب می‌کنند.

پرطرفدارترین نوع قهوه در نیجریه چیست؟

همان‌طور که گفته شد، ربوستا پرکشت‌ترین نوع قهوه در نیجریه است، اما پرمصرف‌ترین قهوه کدام است؟ پاسخ ممکن است شما را شگفت‌زده کند: نسکافه پرچمدار مصرف قهوه در این کشور است، بازاری که هنوز در مراحل اولیه است. به دلیل قیمت بالای قهوه باکیفیت، بیشتر مردم ترجیح می‌دهند قهوه فوری برای خود آماده کنند.

اگرچه نسکافه محبوب‌ترین انتخاب نیجریه‌ای‌هاست، این بدان معنا نیست که آن‌ها تمایلی به امتحان قهوه بهتر و متنوع‌تر ندارند. متأسفانه، نسکافه از دانه‌های قهوه نیجریه‌ای برای تولید قهوه فوری خود استفاده نمی‌کند و در واقع اکثر قهوه‌هایی که مردم نیجریه می‌نوشند وارداتی هستند، که باعث دشواری بقا برای کشاورزان محلی شده است. به همین دلیل، مردم نیجریه از روش‌های کف‌سازی و افزودن طعم‌دهنده‌های مختلف برای بهبود طعم قهوه فوری خود استفاده می‌کنند.

کالدی آفریقا

اگرچه وضعیت عاشقان قهوه در نیجریه شاید وخیم به نظر برسد، اما هنوز امید وجود دارد. «کالدی آفریقا» یک شرکت رست و کافی‌شاپ محلی است که متعهد به احیای صحنه قهوه در نیجریه است. با تمرکز بر ارائه فقط طعم‌ها و دانه‌های باکیفیت، این شرکت همچنین تلاش می‌کند تا به کشاورزان محلی قهوه کمک کند دوباره رونق پیدا کنند. با سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات برای بهبود تولید، آن‌ها امیدوارند جان تازه‌ای به این مزارع در حال افول ببخشند.

نتیجه‌گیری

اگرچه قهوه نیجریه تاریخچه غنی ندارد و در حال حاضر با مشکلاتی روبه‌روست، این به آن معنا نیست که شرایط نمی‌تواند تغییر کند. در حالی که نهادهایی مانند کالدی آفریقا در تلاشند تا تولید قهوه را دوباره به مرکز توجه در کشور بازگردانند، این روند زمان‌بر خواهد بود. امید است که با گذر زمان، تجارت قهوه نیجریه احیا شود و شاید از گذشته دشوار و وضعیت کنونی خود فراتر رود.

برای آشنایی با سایر کشورهای کمربند قهوه به وبلاگ گنو مراجعه کنید.