وبلاگ
کمربند قهوه، قهوه برزیل
آیا با قهوه برزیلی آشنایی دارید؟
آیا تا به حال طعم قهوه برزیلی را تجربه کرده‌اید؟
چه چیزی برزیل را به «پادشاه» صادرات قهوه تبدیل کرده است؟
بیایید بیشتر با کشور برزیل و قهوه برزیلی آشنا شویم، قهوه‌ای که باعث شده آمریکایی‌ها و سایر کشورهای علاقه‌مند به قهوه عاشق آن شوند. ما تلاش کرده‌ایم همه چیزهایی را که باید درباره قهوه برزیلی بدانید، در اینجا گردآوری کنیم.
برزیل
برزیل، کشوری در آمریکای جنوبی است که نیمی از مساحت این قاره را دربر می‌گیرد. این کشور پنجمین کشور بزرگ جهان است و تنها روسیه، کانادا، چین و ایالات متحده از نظر وسعت از آن بزرگ‌ترند، هرچند مساحت آن از ۴۸ ایالت همجوار ایالات متحده بیشتر است.
برزیل در امتداد اقیانوس اطلس، ۷۴۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد و بیش از ۱۵۷۰۰ کیلومتر مرز زمینی با همه کشورهای آمریکای جنوبی – به جز شیلی و اکوادور – مشترک است؛ به‌طور مشخص، در جنوب با اروگوئه، در جنوب‌غرب با آرژانتین، پاراگوئه و بولیوی، در غرب با پرو، در شمال‌غرب با کلمبیا، و در شمال با ونزوئلا، گویان، سورینام و گویان فرانسه هم‌مرز است.
برزیل بیشتر حوضه رود آمازون را در خود جای داده است؛ حوضه‌ای که بزرگ‌ترین سیستم رودخانه‌ای و وسیع‌ترین جنگل بارانی بکر جهان را شامل می‌شود. این کشور هیچ بیابان، کوهستان بلند یا محیط قطبی ندارد.
برزیل پنجمین کشور پرجمعیت جهان است و یک‌سوم جمعیت آمریکای لاتین را در خود جای داده است.
بیشتر ساکنان برزیل در امتداد سواحل شرقی زندگی می‌کنند، هرچند پایتخت آن، برازیلیا، در نواحی داخلی قرار دارد و شمار فزاینده‌ای از مهاجران به مناطق داخلی کشور نقل مکان می‌کنند. ریو دو ژانیرو، در نگاه بسیاری از مردم جهان، همچنان نماد اصلی برزیل است.
شهرهای رو به رشد این کشور، مجتمع‌های عظیم صنعتی و نیروگاه‌های برق‌آبی، معادن و زمین‌های حاصلخیز کشاورزی، آن را به یکی از اقتصادهای بزرگ جهان بدل کرده است.
با این حال، برزیل با نابرابری‌های شدید اجتماعی، تخریب محیط زیست، بحران‌های مالی گاه‌به‌گاه، و نظام سیاسی که گاهی به بن‌بست می‌رسد، دست و پنجه نرم می‌کند.
برزیل در قاره آمریکا منحصر به فرد است، زیرا پس از استقلال از پرتغال، مانند مستعمرات بریتانیا و اسپانیا در منطقه به کشورهای جداگانه تقسیم نشد؛ بلکه طی قرن‌های میانی و تحت اشکال مختلف حکومتی، هویت خود را حفظ کرد.
به دلیل همین یکپارچگی، زبان پرتغالی در سراسر کشور رایج است، جز در میان جمعیت بومی، به‌ویژه در بخش‌های دورافتاده‌تر حوضه آمازون. در آغاز قرن بیست و یکم، مردم برزیل پانصدمین سالگرد تماس پرتغالی‌ها با این سرزمین را با ترکیبی از جشن‌های عمومی و نگاه انتقادی گرامی داشتند.
سرزمین
ویژگی‌های طبیعی برزیل
چشم‌انداز برزیل وسیع و پیچیده است و رودخانه‌ها، تالاب‌ها، کوه‌ها و فلات‌ها در هم تنیده شده‌اند و با سایر ویژگی‌های مهم جغرافیایی پیوند دارند و از مرزهای ایالات و مناطق عبور می‌کنند.
برزیل خاطر دشت‌های وسیع آمازون مشهور است؛ با این حال، فلات‌ها بخش عمده‌ای از خاک ملی را پوشش می‌دهند. ویژگی‌های طبیعی برزیل را می‌توان در پنج تقسیم‌بندی اصلی فیزیکی گروه‌بندی کرد: فلات‌های گویان در شمال، دشت‌های آمازون، پانتانال در مرکز–غرب، فلات‌های برزیل (شامل رشته‌کوه‌های وسیع ساحلی) و دشت‌های ساحلی.
آب و هوای برزیل
برزیل دارای آب و هوای گرمسیری و نیمه‌گرمسیری مرطوب است، به استثنای منطقه‌ای خشک در شمال‌شرق که گاهی به آن «چهارضلعی خشکسالی» یا «چندضلعی خشکسالی» گفته می‌شود. بیشتر مناطق برزیل سالانه بین ۱۰۰۰–۱۸۰۰ میلی‌متر بارش دریافت می‌کنند، اما میزان بارش در بخش‌هایی از حوضه آمازون و لبه‌های ساحلی سررا دو مار می‌تواند بسیار بیشتر باشد.
مناطق مرکزی فلات‌های برزیل بیشترین بارش خود را در ماه‌های تابستان (نوامبر تا آوریل) دریافت می‌کنند، اغلب به شکل باران‌های سیل‌آسا. طوفان‌ها و سیلاب‌ها ممکن است در آن زمان به شمال‌شرق برسند، بسته به الگوهای جوی، اما این منطقه ممکن است خشکسالی طولانی‌مدت نیز تجربه کند.
دمای تابستان تا حد زیادی یکنواخت است. در ژانویه، دشت‌ها به طور متوسط حدود ۲۶ درجه سانتی‌گراد و فلات‌ها چند درجه خنک‌تر هستند. سواحل ریو گرانده دو سول نیز کمی خنک‌تر است، با میانگین دمای حدود ۲۳ درجه ، در حالی که چهارضلعی خشکسالی شمال‌شرق، گرم‌ترین منطقه کشور، میانگین دمای حدود ۲۹ درجه دارد و دما در طول روز می‌تواند از ۳۸ درجه سانتی‌گراد فراتر رود. با این حال، رطوبت کم شمال‌شرق باعث می‌شود گرما کمتر از ریو دو ژانیرو طاقت‌فرسا باشد.
در زمستان، فلات‌های برزیل عموماً خشک هستند و بارش برف تنها در چند ایالت جنوبی اتفاق می‌افتد. یخبندان‌های منظم با الگوهای جوی زمستانی از جنوب همراه است و دماهای نزدیک به صفر درجه سانتی‌گراد ممکن است تا سائوپائولو برسد. دمای زمستان در دشت‌های آمازون تقریباً بدون تغییر نسبت به تابستان باقی می‌ماند.
گیاهان و جانوران
اکوسیستم‌های اصلی فلات‌های شرقی به‌طور عمده تخریب شده‌اند، از جمله جنگل‌های پهن‌برگ سرسبزی که زمانی سواحل شرقی را پوشانده بودند و جنگل‌های کاج پارانا که فلات‌های جنوبی را فرا گرفته بودند. میمون‌ها، طوطی‌ها و دیگر حیات وحش که زمانی رایج بودند، اکنون تنها در باغ‌وحش‌ها، مجموعه‌های خصوصی یا قطعات کوچک جنگل که هنوز گیاهان بومی را حفظ کرده‌اند، یافت می‌شوند.
ساواناهای برزیل در شمال‌شرق نیمه‌خشک، مانند ساواناهای آفریقا، گله‌های عظیم حیوانات وحشی ندارند. جگوارها و اوسلوت‌ها زمانی در حاشیه جنگل‌ها زندگی می‌کردند، اما به‌طور گسترده توسط دامداران شکار شده و اکنون در معرض خطر هستند.
حوضه آمازون بیشترین تنوع گونه‌های گیاهی روی زمین را دارد و از نظر حیات جانوری نیز بسیار غنی است، در تضاد با بوته‌زارهایی که در جنوب و شرق آن قرار دارند. منطقه آمازونی شامل گستره‌های وسیعی از جنگل بارانی، چمنزارهای پراکنده و جنگل‌های حرا در مرداب‌های جزر و مدی دلتا است.
گیاهان هر گونه معمولاً به‌طور پراکنده رشد می‌کنند، به طوری که آفات و دیگر تهدیدهای طبیعی تنها خسارت محدودی وارد می‌کنند. یک جریب (۰٫۴ هکتار) از جنگل آمازون ممکن است ۲۵۰ گونه یا بیشتر از درختان را در خود جای دهد (در حالی که یک جریب جنگل در شمال‌شرقی ایالات متحده ممکن است تنها حدود ۱۲ گونه داشته باشد).
تاج درختان غول‌پیکر آمازونی تقریباً یک سقف بسته در بالای چندین لایه تاج درختی پایین‌تر ایجاد می‌کند که مجموعاً اجازه نمی‌دهند بیش از ۱۰ درصد از نور خورشید به زمین زیرین برسد. به همین دلیل، حیات گیاهی و جانوری در لایه‌های تاج درختان بیشتر از سطح زمین است. در آب‌های آن، گاوهای دریایی، دلفین‌های آب شیرین و حدود ۱۵۰۰ گونه شناسایی‌شده ماهی زندگی می‌کنند. احتمال دارد صدها گونه شناسایی‌نشده دیگر نیز وجود داشته باشد.
گروه‌های قومی
برزیل از دیرباز ترکیبی از فرهنگ‌های گوناگون بوده است. در دوران استعماری، مهاجران پرتغالی که عمدتاً مرد بودند، روابط بین‌قومیتی را تشویق می‌کردند. جذب فرهنگی و پذیرش دیگر مردم در برزیل نسبت به بسیاری از مستعمرات اروپایی سابق، همچنان بیشتر پذیرفته شده است. بیشتر مردم برزیل از ترکیبی از نیاکان آفریقایی، بومی و اروپایی نشأت می‌گیرند؛ با این حال، این سه‌گانه تمامی جمعیت کشور را در بر نمی‌گیرد.
زبان برزیل
پرتغالی زبان مادری اکثریت قاطع برزیلی‌ها است، اما واژه‌های فراوانی از زبان‌های خارجی به دایره لغات ملی اضافه شده‌اند. زبان پرتغالی از زمان ورودش به برزیل در قرن شانزدهم، چه در کشور مبدأ و چه در مستعمره سابق، تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. دو کشور تا حد زیادی املای خود را استاندارد کرده‌اند، اما تلفظ‌ها، واژگان و معانی کلمات به‌شدت متفاوت شده است.
اقتصاد برزیل
برزیل یکی از غول‌های جهانی در زمینه معدن، کشاورزی و تولیدات صنعتی است و دارای بخش خدماتی قوی و به سرعت در حال رشد می‌باشد. این کشور تولیدکننده پیشروی طیف گسترده‌ای از مواد معدنی است، از جمله سنگ‌آهن، قلع، بوکسیت (سنگ معدن آلومینیوم)، منگنز، طلا، کوارتز، الماس و دیگر سنگ‌های قیمتی، و مقادیر عظیمی فولاد، خودرو، لوازم الکترونیکی و کالاهای مصرفی صادر می‌کند.
برزیل منبع اصلی قهوه، پرتقال و کاساوا (مانیوک) در جهان است و همچنین تولیدکننده عمده شکر، سویا و گوشت گاو می‌باشد؛ با این حال، اهمیت نسبی کشاورزی در برزیل از اواسط قرن بیستم کاهش یافته است، زمانی که کشور شروع به شهرنشینی سریع و بهره‌برداری از ظرفیت‌های معدنی، صنعتی و برق‌آبی خود کرد. شهر سائو پائولو به‌ویژه به یکی از مراکز عمده صنعتی و تجاری جهان تبدیل شده است.
زندگی فرهنگی
فرهنگ‌های بومی، آفریقایی و پرتغالی با هم شیوه زندگی مدرن برزیلی را شکل داده‌اند. فرهنگ پرتغالی بدون شک غالب‌ترین این تأثیرات است؛ برزیلی‌ها زبان، دین اصلی و بیشتر آداب و رسوم خود را از آن به ارث برده‌اند. جمعیت بومی اکنون از نظر آماری کوچک است، اما زبان توپی–گوارانی، زبان بسیاری از بومیان برزیل، همچنان تأثیر زیادی بر زبان پرتغالی برزیلی دارد؛ دیگر تأثیرات بومی بر فرهنگ برزیل بیش از همه در حوضه آمازون مشهود است.
تأثیرات آفریقایی بر سبک زندگی برزیلی در امتداد سواحل بین شمال‌شرق و ریو دو ژانیرو بیشترین نمود را دارند؛ این تأثیرات شامل غذاهای سنتی، ادیان و موسیقی و رقص‌های محبوب، به‌ویژه سامبا، است. واردات فرهنگی و تجاری از اروپا و آمریکای شمالی اغلب با تولیدات فرهنگی بومی برزیل رقابت کرده و بر آن تأثیر گذاشته‌اند و منتقدان معتقدند که هویت فرهنگی این کشور در نتیجه این روند آسیب دیده است. با وجود چالش‌های فراوان اجتماعی و اقتصادی، برزیلی‌ها همچنان در جشن‌ها و اشکال هنری خود پرشور و خلاق باقی مانده‌اند.
برزیل را بیشتر بشناسید.
قهوه
تولید قهوه در برزیل
قهوه برزیلی پیشتاز جهان در تولید قهوه‌های با درجه تخصصی (Specialty-grade) است. این دانه‌های قهوه گورمه یا به صورت شسته‌نشده (طبیعی) یا به روش نیمه‌شسته (پالپ‌داده‌شده طبیعی) فرآوری می‌شوند. این کیفیت بالای کشت قهوه به دلیل نوع آب‌وهوای برزیل حاصل شده است – دوره‌های کوتاه بارندگی و دوره‌های طولانی آفتابی – که برای فرآوری طبیعی در مناطق قهوه‌خیز برزیل ایده‌آل است.
قهوه برزیلی اغلب شهرت «کمیت بالا به جای کیفیت بالا» را پیدا کرده است. با این حال، این مطلب باید خلاف آن را ثابت کند.
در دانه‌های قهوه برزیل، چیزی فراتر از حجم زیاد وجود دارد و هنوز هم برخی از بهترین قهوه‌های جهان ممکن است از برزیل سرچشمه بگیرند.
تاریخچه تولید قهوه در برزیل
تولید قهوه در برزیل زمانی آغاز شد که فرانسیسکو دِ مِلو پالیتا نخستین درخت قهوه را در خاک حاصلخیز ایالت پارا در سال ۱۷۲۷ کاشت. این محصول به سمت جنوب گسترش یافت و در سال ۱۷۷۰ به ریو دو ژانیرو رسید. کشت قهوه در ابتدا برای مصرف داخلی بود، اما در قرن نوزدهم، تقاضای قهوه در ایالات متحده و اروپا به‌شدت افزایش یافت.
مزارع قهوه در ایالت‌های ریو دو ژانیرو، میناس گرایس و سائوپائولو تا سال ۱۸۲۰ گسترش یافتند و ۲۰٪ از صادرات جهانی قهوه را تأمین می‌کردند. تا سال ۱۸۳۰، برزیل به‌عنوان پادشاه صادرات قهوه شناخته شد و تا قرن بیستم ۸۰٪ از کل تولید قهوه جهان را به خود اختصاص داده بود. امروزه نیز برزیل همچنان بزرگ‌ترین تولیدکننده قهوه در جهان است و سالانه سه میلیارد تُن قهوه تولید می‌کند.
دانه‌های قهوه برزیلی – نگاه دقیق‌تر
برزیل مجموعه‌ای گسترده از گونه‌های منحصربه‌فرد قهوه دارد. برای مثال، بوربون دو گونه رنگی دارد: بوربون ورملیو (قرمز) و بوربون آماریلو (زرد).
بخش عمده قهوه صادراتی برزیل از گونه موندو نوو است که ۴۰٪ از کل صادرات قهوه را تشکیل می‌دهد. این گونه، هیبریدی از تایپیکا و بوربون است که در دهه ۱۹۴۰ در برزیل کشف شد.
کاتورا گونه‌ای از بوربون است، در حالی که ماراگوگیپه از نوع تایپیکا بوده و هر دو حاصل جهش طبیعی هستند. از سوی دیگر، کاتواِی که در اواخر دهه ۱۹۴۰ در برزیل پرورش داده شد، هیبریدی از کاتورا و موندو نوو است.
اکثر دانه‌های صادراتی برزیل از نوع عربیکا هستند. شرکت‌های قهوه، ۲۰٪ ربوستا را برای تولید قهوه فوری به کار می‌برند و ۸۰٪ عربیکا را برای ترکیب‌های قهوه تخصصی برشته می‌کنند.
دانه‌های ربوستا در شمال برزیل کشت می‌شوند زیرا زمین آنجا مسطح‌تر است و آب‌وهوا نسبت به جنوب گرم‌تر است. در جنوب، به‌ویژه ایالت میناس گرایس، قهوه‌های تخصصی مانند کاتواِی، موندو نوو، اوباتا و ایکاتو کشت می‌شوند که برای اسپرسوهای ممتاز استفاده می‌شوند.
طعم قهوه برزیل
قهوه برزیل ترکیبی از چهار نوع دانه است که در جنوب کشور پرورش می‌یابد و هر یک طعم خاص خود را دارند:
کاتواِی (قرمز و زرد): عربیکای پربازده با طعمی شیرین و عطر بوربون.
موندو نوو: هیبرید طبیعی بوربون و تایپیکا، مقاوم در برابر بیماری، با بازده بالا، بدنه سنگین، اسیدیته کم و طعم شیرین.
اوباتا: حاصل ترکیب موندو نوو و سارچیمور، با شخصیت ملایم و رایحه گل و عسل، معمولاً به روش خشک فرآوری می‌شود.
ایکاتو: ترکیب ربوستا و بوربون قرمز، با طعم شربت افرا، کاکائو و مالت، مناسب برای لاته.
در مجموع، قهوه برزیلی اسیدیته پایین، بدنه نرم، و طعمی شیرین با نت‌های شکلات و مغزها دارد. این ویژگی‌ها نتیجه استفاده از روش‌های فرآوری مرطوب و خشک در مناطق مختلف است. برخی مناطق قهوه‌هایی با بدنه متوسط تا سنگین، طعم میوه‌ای، پیچیده و همراه با ادویه تولید می‌کنند.
کیفیت و استانداردها
گروه‌های تجاری در برزیل با وضع استانداردها، کیفیت قهوه را بالا برده‌اند. برای مثال، انجمن بازرگانی ریو دو ژانیرو (ACRio)، کیسه ۶۰ کیلویی را به‌عنوان استاندارد صادرات معرفی کرد. این استاندارد بین سال‌های ۱۸۷۲ و ۱۸۷۳ وضع شد تا برزیل را به سمت استفاده از سیستم متریک سوق دهد.
روش‌های فرآوری
قهوه در برزیل به یکی از روش‌های زیر فرآوری می‌شود: شسته (Wet)، طبیعی (Dry) یا نیمه‌شسته (Pulped Natural).
خشک (Natural): گیلاس‌های قهوه داخل آب قرار می‌گیرند و دانه‌های شناور جدا می‌شوند. باقی گیلاس‌ها روی سطوح بتنی خشک می‌شوند. دانه‌های این روش، بدنه سنگین، طعمی شیرین، ملایم و پیچیده دارند.
شسته (Wet): در این روش چهار لایه اطراف دانه قهوه در حجم‌های کوچک برداشته می‌شود. نتیجه آن، قهوه‌ای تمیزتر، زنده‌تر و میوه‌ای‌تر است.
نیمه‌شسته (Pulped Natural): در این روش، پوسته‌گیری انجام می‌شود اما مرحله تخمیر برای حذف پوست نقره‌ای انجام نمی‌شود. دانه‌ها در این روش ترکیبی از ویژگی‌های قهوه خشک و شسته را دارند.
Re-passed (Raisins): روشی نوظهور که در آن گیلاس‌های قهوه خشک‌شده روی درخت که هنگام شناورسازی روی آب می‌آیند جدا می‌شوند. این دانه‌ها شیرین‌تر از قهوه‌های Pulped هستند و قابلیت بازاریابی بالایی دارند.
قهوه “Brazil Santos”
برخلاف تصور، Brazil Santos یک گونه قهوه نیست، بلکه یک اصطلاح درجه‌بندی است. این نام از بندری گرفته شده که قهوه از آنجا صادر می‌شود و کیفیت بالاتری نسبت به قهوه‌های معمولی برزیل دارد. این قهوه در اصل از گونه بوربون است.
قهوه سانتوس، با روش شسته فرآوری می‌شود و از گیاه بوربون به دست می‌آید. این قهوه میوه‌ای‌تر، زنده‌تر و با اسیدیته بالاتر از دیگر قهوه‌های برزیلی است. سانتوس کم‌اسیدیته معمولاً در ارتفاعات پایین کشت می‌شود اما از بالاترین کیفیت در بین قهوه‌های برزیلی برخوردار است.
مناطق تولید قهوه در برزیل
مساحت کل مزارع قهوه در برزیل تقریباً برابر با مساحت کل کشور بلژیک است.
بیشتر مزارع قهوه در مناطق خنک‌تر و مرتفع‌تر ایالت‌های میناس گرایس و سائو پائولو قرار دارند، جایی که گونه‌های مختلف عربیکا کشت می‌شوند.
قهوه برزیل ترکیبی متنوع از دانه‌های گوناگون است که از چهارده منطقه اصلی تولید قهوه در ایالت‌های مختلف برزیل به دست می‌آید. اگر به برچسب بسته‌های قهوه دقت کنید، بیشتر آن‌ها متعلق به مناطق زیر هستند:
میناس گرایس
سائو پائولو
اسپیریتو سانتو
باهیا
پارانا
روندونیا
ریو دو ژانیرو
در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، ریزمنطقه‌های میناس گرایس، روندونیا، باهیا و اسپیریتو سانتو به تولیدکنندگان اصلی قهوه تخصصی تبدیل شدند و ۸۰٪ از کل تولید قهوه کشور را به خود اختصاص دادند.
زیرمنطقه‌های میناس گرایس به تنهایی ۵۰٪ از کل تولید قهوه برزیل را بر عهده دارند و ۶۰٪ از این مقدار از مزارع کوچک و مستقل می‌آید. گونه‌های قهوه‌ای که در این مناطق کشت می‌شوند عبارت‌اند از:
کاتوا‌ئی (Catuai)
اوباتا (Obata)
ایکاتو (Icatu)
موندونوو (Mundo Novo)
نتیجه‌گیری
آیا قهوه برزیل کمتر از حد شایسته‌اش شناخته شده یا بیش‌ازحد تبلیغ شده است؟
یک چیز قطعی است: برزیل همچنان خود را بازآفرینی خواهد کرد تا پاسخگوی افزایش تقاضا برای قهوه با طعم عالی باشد.
از روزی که فرانسیسکو دِ ملو پالِه‌تا در سال ۱۷۲۷ نخستین دانه قهوه را کاشت تا امروز که ۶۰ میلیون کیسه قهوه صادر می‌شود، برزیل به وعده خود برای کافئین‌دار نگه داشتن جهان وفادار مانده است.
دخالت‌های دولت برزیل، از تولید قهوه گرفته تا برنامه‌های معافیت مالیاتی صادرات، نشان می‌دهد که قهوه در این کشور یک صنعت جدی و استراتژیک است. در نهایت، برزیل با عزم راسخ، هر چالشی را برای حفظ تاج پادشاهی خود به عنوان پادشاه قهوه خواهد پذیرفت.
آیا تاکنون قهوه‌های تخصصی (Specialty-grade) برزیل را امتحان کرده‌اید؟
تجربه شما از طعم قهوه عربیکای برزیل چگونه بوده است؟
آیا می‌توانید یک قهوه تخصصی برزیلی را پیشنهاد کنید؟
نظرات خود درباره قهوه برزیل را با ما در میان بگذارید.
برای آشنایی با سایر کشورهای روی کمربند قهوه اینجا کلیک کنید.
