به مناطقی که قهوه در آن کشت می شود کمربند قهوه گفته می شود. علت این نام گذاری تشابه این محدوده به کمربندی است که دورتا دور کره زمین کشیده شده است و شرایط آب و هوایی ویژه ای برای رشد قهوه در این محدوده یافت می شود.

کمربند قهوه در موقعیت 25 درجه شمالی و 30درجه جنوبی خط استوا کشیده شده است و به صورت فشرده ای بین خط استوایی سرطان و خط استوایی برج جدی قرار دارد.

کشورهای محدوده کمربند قهوه:

حدود 70 کشور در 5 قاره در محدوده کمربند قهوه قرار گرفته اند. البته همه این کشورها برای رشد قهوه شرایط لازم را ندارند و تقریبا 40 کشور به عنوان کشورهای کمربند قهوه شناخته می شوند. آب و هوای این کشورها به گونه ای است که گیاهان قهوه آن را دوست دارند و شرایط رشد قهوه در آن مهیاست.

این کشور ها عبارت اند از:

● آمریکای جنوبی – برزیل، کلمبیا، اکوادور، پرو

● آمریکای شمالی – مکزیک، کوبا، گواتمالا، نیکاراگوئه، جامائیکا

● آفریقا – اتیوپی، کنیا، مالاوی، زامبیا، رواندا، زیمبابوه

● آسیا – تایلند، هند، ویتنام، میانمار، اندونزی

● اقیانوسیه – استرالیا

شرایط جغرافیای و آب و هوایی کمربند قهوه:

هماهنگونه که گفتیم همه کشورهای محدوده کمربند قهوه برای رشد این گیاه ایده آل نیستند و مجموعه ای از عولمل در کنار یکدیگر برای رشد قهوه لازم هستند. ویژگی های مهمی همچون آب و هوای استوایی، خاک با کیفیت، دمای دلپذیر، بارندگی فراوان و … . برخی از مهم ترین موارد را مورد بررسی قرار میدهیم:

بارش باران

درختان قهوه به آب و هوای مرطوب و استوایی نیاز دارند که دارای فصول خشک و مرطوب مشخصی باشد. بسیاری از کشاورزان به بارندگی به عنوان تنها منبع آب خود متکی هستند، بنابراین فصل پر بارش، مقادیر زیادی آب مورد نیاز برای کشت قهوه را تامین می‌کند.

فصل خشک فرصتی را برای برداشت میوه‌های گیلاس قهوه که دانه‌های قهوه را در خود جای داده است، فراهم می‌کند. فصل برداشت قهوه در فصل خشک دو تا سه ماه طول می‌کشد و گیلاس‌ها در طول این ماه‌ها چندین بار چیده می‌شوند.

اکثر کشورها یک فصل برداشت واحد دارند، اما برخی از کشورها مانند کلمبیا فصل برداشت دوم و کمتری دارند.

درجه حرارت

گیاهان قهوه به دلیل حساسیتی که به سرما و گرمای شدید دارند، به دمای پایدار نیاز دارند. بسیاری از گیاهان قهوه، قادر به تحمل نوسانات شدید دما نیستند و در طول سال به دمای بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد (59 تا 86 درجه فارنهایت) نیاز دارند.

مسئله دیگر این است که گونه‌های خاص قهوه از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید بیزارند. به منظور محافظت از گیاهان قهوه، برخی از مزارع از محافظت از درختان جنگلی برای ایجاد سایه برای گیاهان قهوه استفاده می‌کنند.

قهوه‌ای که در سایه کشت می‌شود، ویژگی‌هایی همانند جلوگیری از رشد علف‌های هرز، محافظت در برابر یخ زدگی و افزایش تعداد گرده‌افشان‌ها دارد که منجر به تولید مقادیر بیشتر میوه‌های گیلاس قهوه می‌شود.

قهوه‌ای که در سایه رشد می‌کند نیز به زمان بیشتری برای رسیدن نیاز دارد و قهوه پیچیده‌تری ایجاد می‌کند؛ زیرا قندهای طبیعی میوه زمان بیشتری برای رشد دارند.

از آنجایی که قهوه در نزدیکی خط استوا کشت می‌شود، کشورهایی که قهوه تولید می‌کنند از گرم‌ترین کشورهای جهان هستند. به همین دلیل، بیشتر قهوه در ارتفاعات بالا کشت می‌شود که آب و هوا خنک‌تر و پایدارتری دارد.

ارتفاع

بیشتر قهوه جهان بین 1000 تا 2000 متر (3300 تا 6600 فوت) بالاتر از سطح دریا کشت می‌شود. دما در این ارتفاعات تغییر زیادی بین حداکثر و پایین‌ترین ارتفاع نمی‌دهد که برای گیاه قهوه عالی است.

وقتی که گیاه، سطوح کم کافئین داشته باشد، ویژگی ارتفاع اهمیت پیدا می‌کند. چراکه در ارتفاعات زیاد کمتر دچار آفت می‌شوند.

خاک

خاک نقش مهمی در بقای قهوه ایفا می‌کند، زیرا مواد مغذی لازم را که از هوا و آب دریافت نمی‌کند را فراهم می‌کند.

قهوه می‌تواند در خاک‌های مختلف رشد کند، اما انواع ایده‌آل آن، زمین قرمز آتشفشانی حاصلخیز یا لوم شنی عمیق است.

بسیاری از کشورهای موجود در کمربند قهوه بخشی از حلقه آتش هستند. فعالیت‌های آتشفشانی موجود در آنجا به غنای خاکی که گیاهان قهوه در آن رشد می‌کنند کمک می‌کند.

برای رشد درختان قهوه، مهم است که خاک زهکشی خوبی داشته باشد. خاک بسته به فضای منافذ خود به طور طبیعی آب را نگه می‌دارد یا تخلیه می‌کند، به این معنی که خاک‌های رسی سنگین یا خاک‌های شنی سنگین ناکافی هستند.

علاوه بر زهکشی، بافت خاک نیز بر توانایی گیاهان قهوه برای مقاومت در برابر فصول خشک تأثیر می‌گذارد، زیرا آبی که در عمق خاک نگهداری می‌شود در دوره‌های کم بارندگی استفاده می‌شود.

یکی از مهم‌ترین مواد مغذی برای رشد قهوه نیتروژن است. نیتروژن برای عملکردهای ضروری مانند فتوسنتز و تولید بافت جدید و همچنین سایر فرآیندهای کلیدی استفاده می‌شود.

PH خاک نیز یکی دیگر از عوامل مهم در رشد گیاهان قهوه است. بسیاری از مناطق گرمسیری یا نیمه گرمسیری قهوه‌کار در جهان دارای خاک کمی اسیدی هستند که برای کشت قهوه مناسب است.

آیا قهوه می‌تواند خارج از کمربند قهوه رشد کند؟

خیر، قهوه بسیار کمی در مقیاس وسیع خارج از کمربند قهوه کشت می‌شود. درست است که هیچ چیز غیرممکن نیست، اما خارج از این کمربند، شرایط برای این کار مناسب نیست.

علاقه مندان به قهوه ممکن است سعی کنند قهوه را در خانه پرورش دهند که می‌تاونند از گیاهی به نام آلن برای پرورش آن استفاده کنند به جای آنکه نیاز باشد که در یک مزرعه قهوه هفت جریبی به پرورش آن مشغول شوند. البته کیفیت قهوه گیاه آلن خیلی عالی نیست.